Google, Facebook, Youtube và những dịch vụ khác liệu có dắt tay nhau ra khỏi Việt Nam???

Trong những ngày gần đây, dư luận đang dậy sóng về vấn đề: “Liệu Google, Facebook, Youtube có dắt tay nhau ra khỏi Việt Nam”. Xét trên mỗi phương diện, cách nghĩ khác nhau. Mỗi người đều có những suy luận, phán đoán riêng cho mình về vấn đề này.

Và ở bài viết này, ông Nguyễn Phan Anh- Chuyên gia Marketing Online; Thạc sỹ Quản trị kinh doanh quốc tế; Thạc sỹ Luật kinh tế của công ty PA Marketing cũng đã đưa ra quan điểm các nhân của mình về vấn đề này.

Dự thảo luật An ninh mạng xung quanh vấn đề nhức nhối hiện nay: “Liệu Google, Facebook, Youtube có dắt tay nhau ra khỏi Việt Nam”.

Dự luật An Ninh Mạng do Bộ Công An chủ trì soạn thảo và đệ trình Quốc Hội thông qua dự luật này đang rất được dư luận quan tâm. Vì nội dung của dự luật này có điều chỉnh căn bản đến các chủ thể là Doanh nghiệp cung cấp các dịch vụ Internet, MXH trong nước và nước ngoài. Đặc biệt là các chủ thể là Doanh nghiệp nước ngoài, cung cấp các dịch vụ dựa trên nền tảng Internet từ xa (như Website mạng xã hội, Website thương mại điện tử bán hàng trực tuyến…).

1.Trước hết, phải nói rằng: Đây là một dự luận quan trọng và đúng đắn đã được Chính phủ lên kế hoạch soạn thảo và trình Quốc Hội thảo luận, sửa đổi (nếu có) và thông qua.

Vì hiện tại:

• Trước sự phát triển nhanh và rất mạnh mẽ của Internet và các ứng dụng của Internet trong đời sống xã hội. Mô hình kinh doanh của doanh nghiệp và cá nhân; Phương thức kết nối và giao tiếp xã hội trực tuyến. Đòi hỏi Chính phủ phải có Luật chuyên ngành để điều chỉnh và quản lý.
• Dự luật này giúp bao quát rộng nhất các vấn đề liên quan đến An ninh mạng quốc gia và quốc phòng. Cũng như điều chỉnh các vấn đề và Hành vi dân sự trên mạng trực tuyến đang phát triển nở rộ và theo chiều hướng tự nhiên. Điều này là hoàn toàn cần thiết và đúng đắn.

2.Thứ hai: những đánh giá khách quan trong dự luật.

Vì đây mới là dự thảo Luật An Ninh Mạng nên: Có một số Điều, Khoản nào đó được đánh giá; Hoặc cho rằng chưa hợp lý thì các Cơ quan, ban ngành, chuyên gia đưa ra các ý kiến phân tích, đóng góp để cho cơ quan soạn thảo luật pháp (Bộ Công An) và cơ quan lập pháp (Quốc hội) để chỉnh sửa cho phù hợp (nếu có) với tình hình thực tế hơn và Luật pháp hội nhập với các cam kết quốc tế mà Việt Nam là thành viên.

3.Thứ ba: các quy định tại Khoản 4, điều 34 Dự thảo Luật An ninh mạng Việt Nam.

Trong dự thảo có một Điều Khoản mà rất nhiều người đang quan tâm đó khoản 4, điều 34 Dự thảo Luật An ninh mạng Việt Nam với quy định:

• “Các doanh nghiệp nước ngoài khi cung cấp dịch vụ viễn thông, Internet tại Việt Nam phải tuân thủ pháp luật; Tôn trọng chủ quyền, lợi ích, an ninh quốc gia Việt Nam; Có giấy phép hoạt động, đặt cơ quan đại diện, máy chủ quản lý dữ liệu người sử dụng Việt Nam trên lãnh thổ nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam…”.
• Với điều khoản này, nếu được thông qua, sẽ buộc các Doanh nghiệp nước ngoài cung cấp dịch vụ Internet vào Việt Nam (vì dịch vụ Internet là dịch vụ không biên giới) buộc phải mở văn phòng đại diện (Chủ thể điều chỉnh của pháp lý). Và phải thực hiện các tác nghiệp kỹ thuật (Như đặt máy chủ). Để đảm bảo các quy định về an ninh thông tin quốc gia, quốc phòng.

4.Thứ tư: Sự tương đồng giữa các điều khoản Pháp luật quản lý An ninh mạng của Việt Nam và Trung Quốc.

Điều khoản này của Việt Nam khá giống với điều khoản pháp lý về Pháp luật quản lý an ninh mạng của Trung Quốc.

• Một quốc gia được cả thế giới biết đến với việc quản lý chặt chẽ các dịch vụ Internet của thế giới bằng pháp lý và công nghệ.
• Trung Quốc cũng được biết đến là một thị trường Internet vô cùng tiềm năng và giá trị hàng trăm tỷ đô la Mỹ. Nên dù trên thực tế các hãng công nghệ như Google, Facebook, Microsoft v.v… Bị từ chối hoặc bị hạn chế tại thị trường này thì các hãng vẫn đang cố gắng đàm phán, làm theo yêu cầu của Chính Phủ để có thể được đặt chân vào thị trường này. Vì cơ hội thị trường quá lớn với dân số hơn 1,4 tỷ dân và các dịch vụ, ứng dụng Internet cực kỳ phát triển. (Nguồn: https://www.worldometers.info/world-popula…/china-population/).

Với điều khoản và cách thức quản lý này đã giúp cho Chính phủ Trung Quốc:

• Quản lý tốt hơn các thông tin trên mạng Internet.
• Kiểm soát tốt hơn các thông tin từ các trang tin tức, mạng xã hội nước ngoài.
• Đặc biệt là gián tiếp giúp thúc đẩy nền CNTT và TMĐT trong nước.

Vì các doanh nghiệp nội địa Trung Quốc không phải đấu với những công ty Công nghệ khổng lồ về tài chính và công nghệ vô cùng phát triển. Hiện nay Trung Quốc có đầy đủ các công cụ tìm kiếm, MXH, dịch vụ chia sẻ xe hơi, chia sẻ xe máy, xe đạp… Các sàn thương mại điện tử B2B, trang thương mại điện tử B2C vô cùng phát triển và đều là hàng nội địa.

5.Thứ năm: Giả định quyết định thông qua của Dự luật An ninh Mạng.

Với giả định cho rằng Dự luật này sẽ được thông qua và các điều khoản không thay đổi. Thì các doanh nghiệp nước ngoài đang cung cấp các dịch vụ MXH như “Liệu Google, Facebook, Youtube và những dịch vụ khác liệu có dắt tay nhau ra khỏi Việt Nam”. Có thể nói họ sẽ có hai lựa chọn:

• Hoặc là đáp ứng các yêu cầu pháp lý của Chính phủ Việt Nam để tiếp tục kinh doanh.
• Hoặc là sẽ rời bỏ thị trường Việt Nam (trong ngắn hạn hoặc là cả trong dài hạn).

Có một số nhận định trên mạng Internet mấy hôm nay cho rằng “Thị trường Việt Nam quá nhỏ nên Facebook, Google, Youtube… sẽ bỏ đi”. Thì tôi cho rằng đây là nhận định… cần được thảo luận thêm!

Việt Nam- 1 thị trường tiềm năng Facebook, Google khó buông bỏ với số lượng người dùng khổng lồ:

• Việt Nam với số người sử dụng Internet là khoảng 55 triệu người dùng. Trong đó có 53 triệu tài khoản Facebook được tạo lập tại Việt Nam (Facebook, tháng 11/2017).
• Việt Nam được đánh giá là top 20 quốc gia ứng dụng Internet nhiều nhất trên thế giới, khá là tiềm năng.

Vì vậy quan điểm cá nhân của tôi cho rằng Facebook và Google không dễ dàng từ bỏ thị trường Việt Nam như vậy.

Tại sao nói Việt Nam là thị trường Facebook, Google, Youtube khó từ bỏ???

• Việc doanh nghiệp nước ngoài từ bỏ hay không từ bỏ một thị trường là phụ thuộc vào Doanh thu thực tế của doanh nghiệp đó. Và sự dự đoán chiến lược mang tính dài hạn trong tương lai tại một thị trường nào đó.
• Nếu có doanh nghiệp nào sẵn sàng từ bỏ. Thì tôi cho rằng, đó là Doanh nghiệp đang không có thị phần tại thị trường Việt Nam. Còn Facebook và Google, Grab thì tôi nhận định rằng: Họ (và các Doanh nghiệp khác) sẽ tìm các cách thức khác nhau để hoạt động tại thị trường này một cách hợp pháp. Theo yêu cầu của Chính phủ.

Nói: “Google, Facebook, Youtube và những dịch vụ khác liệu có dắt tay nhau ra khỏi Việt Nam” thực ra là cơ hội lớn cho nền kinh tế Việt Nam.

Việc đưa ra các tiêu chí về sự hiện diện pháp nhân (Văn phòng đại diện) và các yếu tố kỹ thuật (Ví dụ như: Đặt máy chủ và duy trì đội ngũ nhân sự) theo dự luật (với giả định nếu được thông qua).

Theo lý thuyết:

• Điều này sẽ khiến cho các Doanh nghiệp nước ngoài phải đầu tư vào Việt Nam, làm gia tăng chi phí, thời gian cho Doanh nghiệp nước ngoài.
• Hơn nữa, điều này còn khá có lợi cho nền kinh tế Việt Nam. Vì có thêm được các khoản đầu tư lớn vào thị trường Việt Nam. Gián tiếp tạo thêm nhiều công ăn việc làm cho người lao động Việt Nam.

Mặt khác:

• Với các trở ngại như vậy, cũng khiến cho các Doanh nghiệp kinh doanh trong lĩnh vực công nghệ ở Việt Nam có chút lợi thế cạnh tranh hơn so với các Tập đoàn nước ngoài (nếu so sánh với trước đây).
• Vì thế các Doanh nghiệp trong nước nên tận dụng thời điểm này để phát triển thị trường nhanh hơn (Nếu có điều kiện). Hoặc tung ra các dịch vụ Internet thay thế cho các dịch vụ đã bị rút lui khỏi thị trường Việt Nam vì các yếu tố Pháp lý và Phân tích thị trường.

Giả sử có một số doanh nghiệp và dịch vụ phải rút lui khỏi thị trường Việt Nam, một số khác thì tạm ngừng cung cấp dịch vụ để hoàn thiện các thủ tục pháp lý theo yêu cầu của Chính phủ thì:

Thị trường Việt Nam cũng sẽ có những xáo trộn, thay đổi đối với hành vi người dùng. Lúc này người dùng, những người bán hàng, những Doanh nghiệp kinh doanh trực tuyến sẽ tìm đến các giải pháp có sẵn lại hợp pháp. Hoặc các dịch vụ sẽ ra đời để đón đầu xu hướng. Sẽ không có chuyện “Quay về thời kỳ đồ đá” như chúng ta vẫn đọc được ở một số bình luận “vui vui” của cộng đồng mạng ngày nay. Bởi:

• Xu hướng Online marketing, bán hàng trực tuyến, TMĐT và công nghệ đã lên ngôi rõ rệt. Hình thành nên một lối sống, một phương thức kinh doanh tại thị trường Việt Nam.
• Chưa kể đến người dùng Internet Việt Nam chúng ta rất nhanh nhạy và có tính ứng dụng cao. Tất nhiên, không thể phủ nhận trong thời gian đầu những người dùng chúng ta cũng sẽ có những Khó khăn và Hụt hẫng rất nhiều.

6.Thứ sáu: Với giả định rằng Dự luật An Ninh Mạng sẽ được thông qua và đã bỏ đi Khoản 4 Điều 34 của Dự luật thì:

Mọi việc vẫn sẽ bình thường như bây giờ, trừ một số điều khoản mà Luật đã đưa ra để điều chỉnh các chủ thể là Doanh nghiệp, cá nhân. Đối với một số hành vi trực tuyến cụ thể.

Bài viết thể hiện quan điểm cá nhân.

MBA. Nguyễn Phan Anh – Chuyên gia Marketing Online.

Thạc sỹ Quản trị kinh doanh quốc tế.

Thạc sỹ Luật kinh tế.